Tại sao béo phì dễ bị ung thư?

Hiện nay, béo phì đang gia tăng như một bệnh dịch. Béo phì liên quan đến một loạt các bệnh lý khác ở cả hệ thống nội tiết, tim mạch, tiết niệu, hô hấp…
Trong khi tương quan giữa béo phì với đái tháo đường, tăng huyết áp và bệnh tim mạch được chú ý, thì mối liên hệ giữa béo phì và ung thư lại ít được lưu tâm đúng mức.

 

THẾ NÀO LÀ UNG THƯ

Cơ thể con người cấu thành từ hàng tỷ tế bào sống. Những tế bào này phát triển, phân chia và chết đi theo trật tự có kiểm soát: Trẻ em tế bào đang tăng trưởng, các tế bào phân chia nhanh chóng.Người trưởng thành, hầu hết các tế bào chỉ phân chia để thay thế tế bào hao mòn, chết hoặc để sửa chữa thương tích mà thôi.

Axit nhân DNA trong nhân tế bào chỉ đạo tất cả các hoạt động của tế bào, tăng trưởng, tử vong, tổng hợp protein … Khi DNA bị hỏng, các tế bào cơ thể phát triển vượt khỏi tầm kiểm soát thường lệ và chúng trở thành tế bào ung thư. Các tế bào ung thư phát triển, tăng trưởng khác với tế bào bình thường: nó không chết đi, mà tiếp tục phát triển mạnh và hình thành các tế bào ung thư mới. Ngoài ra, các tế bào này cũng có thể xâm nhập, di căn, đến các mô khác và vẫn phát triển thêm ở các vị trí mới này, ví dụ ung thư vú có thể chạy vào hạch, phổi.v.v…

NGUYÊN NHÂN UNG THƯ

Ung thư có nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khác nhau tùy theo sinh học và sinh lý bệnh của nó. Axit nhân DNA có thể bị tổn thương kế thừa từ cha mẹ hoặc tự phát trong suốt đời người do đột biến. Tổn thương DNA cũng có thể xảy ra khi con người phơi nhiễm với một số yếu tố, độc chất từ môi trường sống. Nói chung, khó xác định nguyên nhân và thời điểm chính xác các yếu tố nguy cơ tác động lên con người.

Đột biến gene

Tế bào có thể bị đột biến do: (1) lỗi ngay trong hệ thống nhân tế bào. Những lỗi này có thể tích lũy, nên người già mắc ung thư nhiều hơn giới trẻ, (2) lỗi hệ thống thông tin (nội tiết) của tế bào, dẫn đến việc truyền các tín hiệu lỗi đến các tế bào khỏe mạnh gần đó, (3) những tế bào di căn phá vỡ các tế bào khoẻ mạnh, và (4) các tế bào bất thường “không chịu” chết.

Yếu tố nguy cơ

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các yếu tố nguy cơ ung thư bao là: (1) Hút thuốc lá, (2) Uống bia rượu, (3) Thừa cân và béo phì, (3) Các yếu tố dinh dưỡng, ăn thừa đường, thiếu rau trái, nhiều thịt đỏ…, (4) Không hoạt động thể chất, (5) Nhiễm trùng mãn tính như helicobacter pylori HP, viêm gan siêu vi B (HBV), viêm gan C (HCV) và một số loại virut gây u nhú ở người (HPV).., (6) Môi trường và nghề nghiệp bao gồm bức xạ ion hoá và không ion hóa..

Các tác nhân chính gây ung thư

* Hoá chất gây ung thư

Nhiều loại hóa chất có thể gây ung thư. Các hóa chất này có thể có trong tự nhiên như thạch miên (amiang, abestos), thạch tín vô cơ (inorganic arsene).., trong công nghiệp (benzene, hydrocarbon thơm đa vòng) hay trong sinh hoạt như chế biến thức ăn (aflatoxin, acrylamide, acrolein, nitrosamine…).

* Bức xạ ion hóa

– Các bức xạ do khí radon và tiếp xúc kéo dài với tia cực tím từ ánh nắng mặt trời có thể dẫn đến khối u ác tính và các khối u ác tính khác ở da.

– Phương pháp xạ trị cho một loại ung thư cũng có thể gây ra một loại ung thư khác. Chẳng hạn, những người tiếp nhận liệu pháp xạ trị ngực cho u lympho có thể phát triển thành ung thư vú.

* Nhiễm virut và vi khuẩn

Một số bệnh ung thư có thể là do nhiễm trùng gây bệnh. Đáng chú ý trong số này bao gồm ung thư gan do nhiễm bệnh viêm gan B và C; ung thư cổ tử cung do nhiễm trùng với virut gây ra ở người (HPV); Virus Epstein Barr gây ra u lympho Burkitt và ung thư dạ dày hoặc dạ dày do nhiễm Helicobacter pylori.

 * Di truyền

– Các ví dụ phổ biến là ung thư vú kế thừa và các gen ung thư buồng trứng bao gồm BRCA1 và 2. Hội chứng Li-Fraumeni bao gồm khiếm khuyết trong gen p53 dẫn đến ung thư xương, ung thư vú, sarcomas mô mềm, ung thư não   – Những người có hội chứng Down được biết là phát triển ung thư ác tính như bệnh bạch cầu và ung thư tinh hoàn.

 * Thay đổi nội tiết

Đáng chú ý trong số đó là sự thay đổi trong lượng hóc môn nữ estrogen. Estrogen dư thừa thúc đẩy ung thư tử cung.

* Rối loạn miễn dịch

Khả năng miễn dịch bị suy giảm bao gồm nhiễm HIV dẫn đến một số bệnh ung thư bao gồm sacôm Kaposi, ung thư hạch không Hodgkin và các bệnh ung thư HPV liên quan như ung thư hậu môn và ung thư cổ tử cung.

THỪA CÂN, BÉO PHÌ VÀ UNG THƯ

Béo phì có nguy cơ mắc các ung thư gì ?

Theo VADE